ବଜେଟିଂ ଓ ଆର୍ଥିକ ସଞ୍ଚୟ: ଟଙ୍କାକୁ ଟିକେ ଟିକେ ଗଢ଼ିବାର କଳା (Budgeting & Money-Saving: The Art of Shaping Your Money Bit by Bit)

 

ଆପଣଙ୍କର ଟଙ୍କା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଯାଉଛି? ମାସ ଶେଷ ହେବା ଆଗରୁ ହାତ ଖାଲି ହୋଇଯାଉଛି କି? ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡିକୁ ସାକାର କରିବାର ଟଙ୍କା ନାହିଁ ବୋଲି ଭାବୁଛନ୍ତି କି? ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ରହିଛି ଦୁଇଟି ସରଳ, କିନ୍ତୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଆର୍ଥିକ ଉପାୟରେ: ବଜେଟିଂ (Budgeting) ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସଞ୍ଚୟ (Money-Saving)। ଏହା କେବଳ ଧନୀ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଧାରଣ ମଣିଷର ଜୀବନକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ସ୍ଥିର କରିବାର ମୂଳଦୁଆ ଅଟେ।

 

ବଜେଟିଂ: ଟଙ୍କାର ନକ୍ସା କାଢିବା (Planning Your Money's Journey)
 

ବଜେଟିଂ କହିଲେ ଭୟ କାହିଁକି? ଏହା ଏକ ଭୟଙ୍କର ଗଣିତ କଥା ନୁହେଁ। ସରଳ ଭାଷାରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ବଜେଟିଂ ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କର ଆୟକୁ ଦେଖି, ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଭାବେ ବାଣ୍ଟିବା ଏବଂ ସଞ୍ଚୟ କରିବାର ଯୋଜନା। ଯେପରି ଆମେ ଘରୁ ବାହାରି କେଉଁଠି ଯିବା ଉଚିତ, କେଉଁ ରାସ୍ତା ଧରିବା ଉଚିତ ତାହାର ଏକ ନକ୍ସା କାଢୁ, ସେହିପରି ଆମର ଟଙ୍କା କେଉଁଠି ଯିବା ଉଚିତ, କେଉଁ ଦିଗରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେବା ଉଚିତ ତାହାର ଏକ ଆର୍ଥିକ ନକ୍ସା ହେଉଛି ବଜେଟ୍।

 

ବଜେଟ୍ କିପରି ତିଆରି କରିବେ?

 

1.  ଆୟକୁ ଚିହ୍ନିବା (Track Your Income): ପ୍ରଥମେ, ଏକ ମାସରେ ଆପଣଙ୍କ ପାଖକୁ କେତେ ଟଙ୍କା ଆସେ ତାହା ଲେଖନ୍ତୁ। ଚାକିରି ବେତନ, ବ୍ୟବସାୟରୁ ଲାଭ, କୌଣସି ଅତିରିକ୍ତ ଆୟ – ସବୁକୁ ଯୋଗ କରନ୍ତୁ।

2.  ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ଟ୍ରାକ୍ କରିବା (Track Your Expenses): ଏହାଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ! ଗୋଟିଏ ମାସ ପାଇଁ ଆପଣ ଯାହା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି, ସବୁକୁ ଲେଖି ରଖନ୍ତୁ। ଛୋଟ ଛୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ (ଚା, ବିସ୍କୁଟ୍, ରିକ୍ସା ଭଡ଼ା)! ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ ବା ଏକ ଛୋଟ ଖାତା ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ। ଶ୍ରେଣୀ କରନ୍ତୁ: ଘରଭଡ଼ା/ଇଏମ୍‌ଆଇ, ଖାଦ୍ୟ, ଯୋଗାଯୋଗ, ବିଜୁଳି/ପାଣି ବିଲ୍, ପିଲାଙ୍କ ପଢ଼ା, ଡାକ୍ତରଖର୍ଚ୍ଚ, ମନୋରଞ୍ଜନ, କର୍ଜା କିସ୍ତି, ବ୍ରତ/ଚଉଦା/ଉତ୍ସବ ଖର୍ଚ୍ଚ, ଇତ୍ୟାଦି।

3.  ଯୋଜନା କରିବା (Plan & Allocate): ଆୟ ଦେଖି, ଖର୍ଚ୍ଚ ଦେଖି, ପ୍ରାଥମିକତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରନ୍ତୁ। ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଖର୍ଚ୍ଚ (ଘରଭଡ଼ା, ଖାଦ୍ୟ, ବିଲ୍, ଔଷଧ) ପ୍ରଥମେ ରଖନ୍ତୁ। ତା’ପରେ ଆବଶ୍ୟକ ଖର୍ଚ୍ଚ (ପିଲାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା, ଯାନବାହନ ମରାମତି)। ଶେଷରେ ଇଚ୍ଛାଧୀନ ଖର୍ଚ୍ଚ (ବାହାରେ ଖାଇବା, ନୂଆ ପୋଷାକ, ଛୁଟି) ପାଇଁ ବାଣ୍ଟନ୍ତୁ। ସଞ୍ଚୟକୁ ଏକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଖର୍ଚ୍ଚ ଭାବେ ଗଣନା କରନ୍ତୁ! ପ୍ରତି ମାସରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ଯୋଜନା କରନ୍ତୁ (ଯଥା: ଆୟର 10%, 15%, ବା 20%)।

4.  ପାଳନ କରିବା ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ବଦଳାଇବା (Stick to It & Adjust): ଯୋଜନା କରିବା ସହଜ, କିନ୍ତୁ ତାହା ମାନି ଚଳିବା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ। ନିୟମିତ ଖର୍ଚ୍ଚ ଟ୍ରାକ୍ କରନ୍ତୁ। ଯଦି କୌଣସି ଜାଗାରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଲା, ତେବେ ଅନ୍ୟ ଜାଗାରେ ଟଙ୍କା କାଟିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ (ଇଚ୍ଛାଧୀନ ଖର୍ଚ୍ଚ କମ କରି)। ବଜେଟ୍ ଜୀବନ୍ତ ଦଲିଲ, ତାହାକୁ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ବଦଳାଇ ନିଅନ୍ତୁ।

 

ଆର୍ଥିକ ସଞ୍ଚୟ: ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ଟଙ୍କାରେ ଗଢ଼ିବା (Building Your Future Brick by Brick)

 

ବଜେଟ୍ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ, ସଞ୍ଚୟ ଖର୍ଚ୍ଚ କମ କରି ଅତିରିକ୍ତ ଟଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି କରେ। କିଛି ସହଜ ଉପାୟ:

 

1.  ଛୋଟ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ (Start Small): ପ୍ରତିଦିନ 10 ଟଙ୍କା, ସପ୍ତାହେ 100 ଟଙ୍କା ବଞ୍ଚାନ୍ତୁ। ଛୋଟ ଛୋଟ ସଞ୍ଚୟ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ହୋଇଯାଏ।

2.  "ଆବଶ୍ୟକ ନୁହେଁ" କୁ "ନାହିଁ" କହିବା ଶିଖନ୍ତୁ (Learn to Say No): ବଜାରରେ ଦେଖିଲେ କିଣିବାର ଇଚ୍ଛା ହୁଏ, ବନ୍ଧୁଙ୍କ ସହ ବାହାରେ ଖାଇବାକୁ ଯିବାର ଡାକ ପଡେ। ପ୍ରଶ୍ନ କରନ୍ତୁ: "ମୋର ଏହାର ପ୍ରକୃତ ଆବଶ୍ୟକତା କ'ଣ? ମୋ ବଜେଟ୍ରେ ଏହା ପାଇଁ ଟଙ୍କା ଅଛି କି?" ନାହିଁ କହିବା ସହଜ ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ଜରୁରୀ।

3.  ଘରେ ଖାଇବା (Cook at Home): ବାହାରେ ଖାଇବା ଖୁବ୍ ମହଙ୍ଗା। ଘରେ ରନ୍ଧନ କରି ଖାଇଲେ ଟଙ୍କା ବଞ୍ଚେ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ମଧ୍ୟ।

4.  ଦୈନନ୍ଦିନ ଜିନିଷରେ ଟଙ୍କା କାଟନ୍ତୁ (Cut Daily Expenses): ଅଣାବଶ୍ୟକ ଲାଇଟ୍/ଫ୍ୟାନ୍ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ। ପାଣି ସଞ୍ଚୟ କରନ୍ତୁ। ସ୍ଥାନୀୟ ଏବଂ ମୌସୁମୀ ଫଳ-ପରିବା କିଣନ୍ତୁ। ଜିନିଷ ଭାଙ୍ଗିଗଲେ ମରାମତି କରାନ୍ତୁ, ନୂଆ କିଣିବା ଆଗରୁ ଭାବନ୍ତୁ।

5.  କର୍ଜ ପରିଚାଳନା (Manage Debt): ଉଚ୍ଚ ସୁଧ ହାର ଥିବା କର୍ଜ (ଯେପରି କ୍ରେଡିଟ୍ କାର୍ଡ ବାକି) ପ୍ରଥମେ ଶୁଝାନ୍ତୁ। ଏହା ଖୁବ୍ ଟଙ୍କା ଖାଇଯାଏ।

6.  ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରନ୍ତୁ (Set Goals): କାହିଁକି ସଞ୍ଚୟ କରୁଛନ୍ତି? ଜରୁରୀ ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ (ଇମରଜେନ୍ସି ଫଣ୍ଡ)? ପିଲାଙ୍କ ବିବାହ? ନିଜ ଘର? ଏକ ସ୍ୱପ୍ନ ଯାତ୍ରା? ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲେ ସଞ୍ଚୟ କରିବା ଅଧିକ ଉତ୍ସାହଜନକ ହୁଏ।

7.  ସଞ୍ଚୟକୁ ଅଲଗା ରଖନ୍ତୁ (Separate Savings): ସଞ୍ଚୟ ଟଙ୍କା ଆପଣଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଖାତାରୁ ଅଲଗା ରଖନ୍ତୁ (ବଞ୍ଚାଣ ଖାତା, ଫିକ୍ସଡ୍ ଡିପଜିଟ୍, କିମ୍ବା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଖାତା)। ଏହା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାର ପ୍ରଲୋଭନକୁ କମ କରେ।

8.  ବିକଳ୍ପ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ (Think Alternatives): ପୁରୁଣା ଜିନିଷ ବିକ୍ରି କରନ୍ତୁ। ଛାତ୍ରାବାସ କିମ୍ବା ଶୟଣ ଘରେ ରହିଲେ ଟଙ୍କା ବଞ୍ଚେ। ସାଇକେଲ କିମ୍ବା ପଦଚାଳନା କରନ୍ତୁ।

 

ସଫଳତାର ରହସ୍ୟ (The Secret Sauce)

 

*   ଧୈର୍ଯ୍ୟ ରଖନ୍ତୁ: ସଞ୍ଚୟ ହେଉଛି ଏକ ମାରାଥନ୍, ସ୍ପ୍ରିଣ୍ଟ ନୁହେଁ। ମାସେ ମାସେ ଟିକେ ଟିକେ ହେବ।

*   ବାସ୍ତବ ହୁଅନ୍ତୁ: ଅସମ୍ଭବ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନ ରଖି ଯାହା କରିପାରିବେ ତାହା କରନ୍ତୁ।

*   ପରିବାରକୁ ଯୋଗାଡ଼ କରନ୍ତୁ: ଘରେ ସମସ୍ତେ ଏକତ୍ର କାମ କଲେ ସଫଳତା ସହଜ।

*   ଆପଣଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାର ଦିଅନ୍ତୁ: ଏକ ଛୋଟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କଲେ, ନିଜକୁ ଛୋଟ ଖାଦ୍ୟ କିମ୍ବା କିଛି ଭଲ ଲାଗିଲା ଜିନିଷରେ ପୁରସ୍କାର ଦିଅନ୍ତୁ (ଯେପରି ଏକ ପ୍ଲେଟ୍ ଲୁଚି!)।

 

ଶେଷ କଥା (Final Thought)

 

ବଜେଟିଂ ଓ ସଞ୍ଚୟ କେବଳ ଟଙ୍କା ବଞ୍ଚାଇବା ନୁହେଁ, ଏହା ଆପଣଙ୍କ ଜୀବନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା, ଚିନ୍ତାମୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା। ଏହା ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କ କଠିନ ପରିଶ୍ରମର ଫଳକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବାର ଏକ ଉପାୟ। ଆଜିରୁ ଏକ ସରଳ ବଜେଟ୍ ତିଆରି କରନ୍ତୁ, ଛୋଟ ଛୋଟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଉପରେ ନଜର ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ସଞ୍ଚୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ। ଟିକେ ଟିକେ କରି ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ, ଆପଣ ଦେଖିବେ ଆପଣଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଧିରେ ଧିରେ ମଜଭୁତ ହେବ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ଅଧିକ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହେବ। ମନେରଖନ୍ତୁ, "ଅଳ୍ପରେ ସନ୍ତୋଷ, ଅଳ୍ପରେ ସଂସାର ଯାଏ।" ବୁଦ୍ଧିମତୀ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ନିୟମିତ ସଞ୍ଚୟ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ପଥରେ ଆଗେଇ ନେବ!