ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା କମିଯାଏ, ଆୟର ଉତ୍ସ ମଧ୍ୟ ସୀମିତ ହୋଇଯାଏ। ଏହି ସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା, ଦୈନନ୍ଦିନ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥିର ଓ ନିୟମିତ ଆୟର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଭବ ହୁଏ। ଭାରତ ସରକାର ଏବଂ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ବୃଦ୍ଧ ନାଗରିକଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସମ୍ମାନଜନକ ଜୀବନଯାପନ ପାଇଁ କେତେକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଜନା ଚଳାଉଛନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ, ଜାଣିବା ଏହିଭଳି ୫ଟି ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ଯାହାକି ଆପଣଙ୍କୁ କିମ୍ବା ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରର ବୟସ୍କ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ଏକ ସ୍ଥିର ଆୟର ସ୍ରୋତ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରିବ:
୧. ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଜାତୀୟ ବୃଦ୍ଧା ପେନସନ୍ ଯୋଜନା (IGNOAPS - Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme)
* **କ'ଣ?** ଏହା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଯୋଜନା, ଯେଉଁଥିରେ ବୃଦ୍ଧବୟସ୍କ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ମାସିକ ପେନସନ୍ ଦିଆଯାଏ।
* **ଯୋଗ୍ୟତା:**
* ୬୦ ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବୟସ୍କ।
* ପରିବାର ଭିତ୍ତିଭୂତି ଗରିବ ଶ୍ରେଣୀର (BPL) ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ।
* ନିରାଶ୍ରିତ କିମ୍ବା ଅତି ଗରିବ ବୃଦ୍ଧଙ୍କୁ ଅଧିକ ପ୍ରାଥମିକତା।
* **ପରିମାଣ:**
* ୬୦ରୁ ୭୯ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ: **₹ ୪୦୦/- ମାସିକ**
* ୮୦ ବର୍ଷ ଓ ତା'ଠାରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ: **₹ ୫୦୦/- ମାସିକ**
* **ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା:** ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ (GP) / ନଗର ନିଗମ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଆବେଦନ ଫର୍ମ ଉପଲବ୍ଧ। ଆଧାର, ବୟସ ପ୍ରମାଣପତ୍ର (ଜନ୍ମ ପ୍ରମାଣପତ୍ର, ସ୍କୁଲ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍), BPL ରେଶନ କାର୍ଡ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ବିବରଣୀ ଆଦି ଜରୁରୀ।
୨. ମଧୁବାବୁ ପେନସନ୍ ଯୋଜନା (MBPY - Madhu Babu Pension Yojana) (ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ଯୋଜନା)
* **କ'ଣ?** ଏହା ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଏକ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଜନା ଯାହା IGNOAPS ସହିତ ଯୋଗ ହୋଇ ବୃଦ୍ଧଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରେ।
* **ଯୋଗ୍ୟତା:**
* ରାଜ୍ୟର ସ୍ଥାୟୀ ବାସିନ୍ଦା।
* ବୟସ ୬୦ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା'ଠାରୁ ଅଧିକ।
* ପରିବାର ଭିତ୍ତିଭୂତି ଗରିବ ଶ୍ରେଣୀର (BPL) କିମ୍ବା ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ (ଯେପରିକି ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି/ଜନଜାତି, ବିଧବା, ଅଶକ୍ତଜନ)।
* **ପରିମାଣ:**
* **₹ ୫୦୦/- ମାସିକ** (୬୦ରୁ ୭୯ ବର୍ଷ)
* **₹ ୭୦୦/- ମାସିକ** (୮୦ ବର୍ଷ ଓ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ)
* *ନୋଟ:* IGNOAPS ରୁ ପାଉଥିବା ପେନସନ୍ ସହିତ MBPY ପେନସନ୍ ମିଳିତ ଭାବେ ମିଳେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୬୫ ବର୍ଷୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ IGNOAPS ରୁ ₹୪୦୦ + MBPY ରୁ ₹୫୦୦ = **ମୋଟ ₹୯୦୦/-** ମାସିକ ମିଳିପାରିବ।
* **ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା:** ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ (GP) / ନଗର ନିଗମ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଆବେଦନ ଫର୍ମ ଉପଲବ୍ଧ। ଆବଶ୍ୟକ କାଗଜପତ୍ର IGNOAPS ସହିତ ସମାନ।
୩. ବୃଦ୍ଧଜନ ସଞ୍ଚୟ ଯୋଜନା (SCSS - Senior Citizens Savings Scheme)
* **କ'ଣ?** ଏହା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ସଞ୍ଚୟ ଯୋଜନା ଯାହା ବୟସ୍କଙ୍କୁ ନିୟମିତ ଆୟ (ସୁଧ) ଏବଂ ଟାକ୍ସ ବ୍ଲାଗ୍ ପ୍ରଦାନ କରେ।
* **ଯୋଗ୍ୟତା:**
* ଭାରତୀୟ ନାଗରିକତା।
* ବୟସ ୬୦ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା'ଠାରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ।
* ୫୫ ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ କିନ୍ତୁ ୬୦ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମଧ୍ୟ ବିକଳାଙ୍ଗତା ଅବସର ଗ୍ରହଣ କଲେ ଯୋଗ୍ୟ (ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଶର୍ତ୍ତ ସହିତ)।
* **ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:**
* **ଅତ୍ୟଧିକ ସୁରକ୍ଷିତ:** ସରକାରଙ୍କ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ସହିତ।
* **ଆକର୍ଷଣୀୟ ସୁଧ ହାର:** (ଜୁଲାଇ ୨୦୨୪ ଅନୁସାରେ) **ବାର୍ଷିକ ୮.୨%** (ସ୍ଥିର ହାର, ତ୍ରୟମାସିକ ଅଦାୟ)।
* **ଟାକ୍ସ ବ୍ଲାଗ୍:** ଧାରା ୮୦C ଅଧୀନରେ ₹୧.୫ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟାକ୍ସ ଛାଡ଼ ମିଳେ।
* **ଅବଧି:** ୫ ବର୍ଷ (ଏକ ଥର ୩ ବର୍ଷ ପାଇଁ ବଢ଼ାଯାଇପାରିବ)।
* **ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଜମା:** ₹୩୦ ଲକ୍ଷ।
* **କେଉଁଠାରେ ଖୋଲିବେ?** ଜାତୀୟକୃତ ବ୍ୟାଙ୍କ (SBI, PNB, ଇତ୍ୟାଦି), ଡାକଘର ବଚତ ବିଭାଗ (ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ) ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକରେ ଖାତା ଖୋଲାଯାଇପାରିବ।
୪. ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବୟ ବନ୍ଦନା ଯୋଜନା (PMVVY - Pradhan Mantri Vaya Vandana Yojana)
* **କ'ଣ?** ଏହା ଏକ ବିମା-ଆଧାରିତ ପେନସନ୍ ଯୋଜନା ଯାହା ବୃଦ୍ଧଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ମାସିକ/ତ୍ରୟମାସିକ/ଅର୍ଦ୍ଧ-ବାର୍ଷିକ/ବାର୍ଷିକ ପେନସନ୍ ପ୍ରଦାନ କରେ।
* **ଯୋଗ୍ୟତା:**
* ବୟସ ୬୦ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା'ଠାରୁ ଊର୍ଧ୍ୱ।
* **ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:**
* **ନିଶ୍ଚିତ ପେନସନ୍:** ଯୋଜନା ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ଏକ ନିଶ୍ଚିତ ହାରରେ ପେନସନ୍ ମିଳେ।
* **ନିଶ୍ଚିତ ଅବଧି:** ୧୦ ବର୍ଷ।
* **ନିଶ୍ଚିତ ଫାଇଦା:** ପରିପକ୍ୱତା ପରେ ମୂଳ ଅସୁଲ ଫେରସ୍ତ ମିଳେ।
* **ବର୍ତ୍ତମାନର ସୁଧ ହାର:** (ଜୁଲାଇ ୨୦୨୪ ଅନୁସାରେ) **ବାର୍ଷିକ ୭.୪%** ପ୍ରାୟ (ଖାତା ଖୋଲିବା ସମୟର ହାର ଅନୁସାରେ)।
* **ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଜମା:** ₹୧୫ ଲକ୍ଷ (ଏକମାତ୍ର ଜମା)।
* **କେଉଁଠାରେ ଖୋଲିବେ?** LIC ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଜୀବନ ବିମା ନିଗମ) ଏହି ଯୋଜନାକୁ ପରିଚାଳନା କରେ।
୫. ଲାଇଫ ଇନ୍ସ୍ୟୁରାନ୍ସ କର୍ପୋରେସନ୍ (LIC) ର ବାରିଷ୍ଠ ପେନସନ୍ ବିମା (Varishtha Pension Bima Yojana)
* **କ'ଣ?** LIC ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ବିମା-ଆଧାରିତ ପେନସନ୍ ଯୋଜନା, ପ୍ରାୟ PMVVY ପରି, ଯାହା ବୃଦ୍ଧଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଆୟ ପ୍ରଦାନ କରେ।
* **ଯୋଗ୍ୟତା:**
* ବୟସ ୬୦ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା'ଠାରୁ ଊର୍ଧ୍ୱ।
* **ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ:**
* **ନିଶ୍ଚିତ ପେନସନ୍:** ମାସିକ/ତ୍ରୟମାସିକ/ଅର୍ଦ୍ଧ-ବାର୍ଷିକ/ବାର୍ଷିକ ନିଶ୍ଚିତ ପେନସନ୍।
* **ନିଶ୍ଚିତ ଅବଧି:** ୧୦, ୧୫, କିମ୍ବା ୨୦ ବର୍ଷ (ଖାତା ଖୋଲିବା ସମୟରେ ଚୟନ କରାଯାଇପାରିବ)।
* **ପରିପକ୍ୱତା ଲାଭ:** ଯୋଜନା ଶେଷରେ ମୂଳ ଅସୁଲ ଫେରସ୍ତ।
* **ସୁଧ ହାର:** PMVVY ସହିତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ, ସାଧାରଣତଃ ଆକର୍ଷଣୀୟ ନିଶ୍ଚିତ ହାର।
* **ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଜମା:** ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ, ସାଧାରଣତଃ ₹୧୫ ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।
* **କେଉଁଠାରେ ଖୋଲିବେ?** LIC ର ଅଧିକୃତ ଏଜେଣ୍ଟ କିମ୍ବା ଶାଖା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ।
**ଉପସଂହାର:**
ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ ଆର୍ଥିକ ଚିନ୍ତା ଯେତେ କମିଯାଏ, ସେତେ ଶାନ୍ତି ଓ ସୁଖ ମିଳେ। ଉପରୋକ୍ତ ସରକାରୀ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ଏହି ଦିଗରେ ଏକ ବଡ଼ ସହାୟକ ଶକ୍ତି। ଆପଣ ନିଜେ କିମ୍ବା ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରର ବୟସ୍କ ସଦସ୍ୟ ଏହି ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକର ଯୋଗ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ, ସମ୍ବନ୍ଧିତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ (ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ, ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ, ବ୍ୟାଙ୍କ, LIC ଅଫିସ) ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରି ଆବେଦନ କରନ୍ତୁ। ଆବଶ୍ୟକ କାଗଜପତ୍ର (ଆଧାର, ବୟସ ପ୍ରମାଣ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ବିବରଣୀ, ଫଟୋ) ଯତ୍ନ ସହକାରେ ସଜାଡ଼ି ରଖନ୍ତୁ। ଏହି ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକର ସୁଯୋଗ ନେଇ ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇପାରିବେ ଏବଂ ସମ୍ମାନଜନକ ଜୀବନଯାପନ କରିପାରିବେ। ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାର ଠକାମି ବିଷୟରେ ସତର୍କ ରହିବା ଏବଂ କେବଳ ସରକାରୀ ଚ୍ୟାନେଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ଆବେଦନ କରିବା ଜରୁରୀ।
**ମନେରଖନ୍ତୁ:** ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକର ଯୋଗ୍ୟତା, ପରିମାଣ ଓ ସୁଧ ହାର ସମୟ ସହିତ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇପାରେ। ଆବେଦନ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସର୍ବଶେଷ ସୂଚନା ପାଇଁ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସରକାରୀ ୱେବସାଇଟ୍ (Ministry of Social Justice & Empowerment, Govt. of Odisha) କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ।
No comments:
Post a Comment